Je hartslag in rust is meer dan slechts een cijfer. Het geeft een kijkje in hoe goed je hart functioneert wanneer je lichaam ontspannen is. Veel mensen weten hun bloeddruk, maar vergeten dat de rusthartslag ook een belangrijke graadmeter is voor de conditie van je hart en algehele gezondheid.

In dit artikel ontdek je wat een normale rusthartslag is, waarom deze kan verschillen per persoon, en wanneer je moet opletten.

Wat is een rusthartslag?

De rusthartslag is het aantal hartslagen per minuut wanneer je lichaam volledig in rust is. Dit betekent geen fysieke activiteit, stress of andere externe invloeden. Het wordt meestal gemeten in de vroege ochtend, vlak na het wakker worden.

Het hart werkt dan in de laagste versnelling: het pompt alleen het bloed dat nodig is om de basale functies van je lichaam draaiende te houden. Hoe lager je rusthartslag, hoe efficiënter je hart vaak functioneert.

Normale rusthartslag per minuut

Bij gezonde volwassenen ligt de rusthartslag doorgaans tussen de 60 en 100 slagen per minuut (bpm). De exacte waarde hangt af van factoren zoals:

• Leeftijd
• Geslacht
• Lichaamsconditie
• Emotionele staat
• Medicatie of ziekte
• Slaapkwaliteit

Sporters en een lagere hartslag

Mensen die regelmatig sporten, hebben vaak een lagere rusthartslag – soms tussen de 40 en 55 bpm. Dit komt doordat hun hartspier sterker is geworden, waardoor het minder vaak hoeft te kloppen om voldoende bloed rond te pompen.

Wanneer is een hoge rusthartslag reden tot zorg?

Een hartslag in rust die structureel boven de 100 bpm ligt, heet tachycardie. Dit kan tijdelijk zijn – door stress, cafeïne, koorts of angst – maar kan ook wijzen op hartproblemen of andere medische aandoeningen zoals:

• Schildklierproblemen
• Bloedarmoede
• Hoge bloeddruk
• Slechte lichamelijke conditie
• Uitdroging

Symptomen om op te letten

Bij een verhoogde hartslag kun je ook last krijgen van:

• Kortademigheid
• Hartkloppingen
• Duizeligheid
• Vermoeidheid

Heb je deze klachten, dan is het verstandig om je huisarts te raadplegen.

En als je rusthartslag te laag is?

Een hartslag lager dan 60 bpm in rust wordt bradycardie genoemd. Bij sporters is dit normaal, maar bij mensen zonder sportachtergrond kan dit problemen geven zoals:

• Flauwvallen
• Duizeligheid
• Vermoeidheid
• Verwardheid

Een trage hartslag kan worden veroorzaakt door:

• Hartgeleidingsstoornissen
• Bijwerkingen van medicatie (bijv. bètablokkers)
• Slaapapneu
• Onderkoeling

Ook hier geldt: als je klachten ervaart, laat het checken bij een arts.

Hoe meet je je hartslag in rust?

Je kunt je hartslag eenvoudig zelf meten zonder apparatuur:

1. Ga rustig zitten of liggen, bij voorkeur net na het wakker worden.
2. Leg twee vingers op de binnenkant van je pols of aan de zijkant van je hals.
3. Tel het aantal slagen in 60 seconden.
4. Of tel 30 seconden en vermenigvuldig dit met 2.

Je kunt ook gebruik maken van een smartwatch, activity tracker of hartslagmeter voor een nauwkeuriger beeld over meerdere dagen.

Factoren die je hartslag beïnvloeden

Je rusthartslag verandert continu. Dit zijn veelvoorkomende invloeden:

• Cafeïne en energiedranken verhogen je hartslag.
• Stress en spanning maken je sympathisch zenuwstelsel actiever, waardoor je hart sneller klopt.
• Medicatie, zoals antidepressiva of bloeddrukverlagers, kunnen je hartslag verlagen of juist verhogen.
• Slaaptekort en vermoeidheid kunnen ook zorgen voor een snellere hartslag.
• Overgewicht of slechte conditie verhoogt vaak de rusthartslag.

Hoe verbeter je je rusthartslag?

Een lagere en stabiele rusthartslag is meestal gunstig. Je kunt hier zelf veel aan doen:

1. Meer bewegen

Regelmatige lichaamsbeweging maakt je hart sterker en verlaagt je rustfrequentie.

2. Gezond eten

Een gevarieerd dieet met voldoende vezels, gezonde vetten en weinig suiker helpt je hart gezond te houden.

3. Vermijd stimulerende middelen

Beperk cafeïne, nicotine en alcohol. Deze verhogen je hartslag onnodig.

4. Stress verminderen

Meditatie, yoga of ademhalingsoefeningen kunnen je zenuwstelsel kalmeren en je hartslag verlagen.

5. Voldoende slaap

7 tot 9 uur slaap per nacht ondersteunt je hartritme en algehele herstel.

Wanneer moet je een arts raadplegen?

Een eenmalige hoge of lage hartslag is meestal onschuldig. Maar maak een afspraak als je:

• Meer dan een paar dagen een rusthartslag boven de 100 bpm of onder de 50 bpm hebt (zonder te sporten)
• Regelmatig duizelig, moe of kortademig bent
• Hartkloppingen, overslaande slagen of druk op de borst voelt

Luister naar je lichaam. Vroegtijdige signalering kan erger voorkomen.

 

Voor meer informatie, bezoek onze website: https://byfit.nl/